Η προσωρινή έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου εντυπωσίασε όσους βρέθηκαν μπροστά στα εκθέματα χαρακτηριστικών αρχαιοτήτων...
Η προσωρινή έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου εντυπωσίασε όσους βρέθηκαν μπροστά στα εκθέματα χαρακτηριστικών αρχαιοτήτων διαχρονικά, προερχόμενες από διάφορες θέσεις της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου.
Σύμφωνα με ειδικούς και αρχαιολόγους, το Ρέθυμνο διαθέτει ένα ιδιαίτερης αξίας αρχαιολογικό τοπίο.
Αμέσως μετά την τελετή εγκαινίων που πραγματοποιήθηκαν Δευτέρα βράδυ, οι πόρτες του καθολικού του Ενετικού Ναού του Αγίου Φραγκίσκου που θα φιλοξενήσει έως την δημιουργία του μόνιμου μουσείου στο νομό την προσωρινή έκθεση, άνοιξαν, και αποκαλύφθηκε το τεράστιο έργο των αρχαιολόγων αλλά και όσων εργάζονται κοπιαστικά για τη διάσωση και διάδοση της ιστορίας.
Όπως μάλιστα ανέφερε η προϊσταμένη της αρχαιολογίας στο Ρέθυμνο κα Τσιγκουνάκη: «Οι Ανασκαφές από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα έως και σήμερα, αποκαλύπτουν την εξέλιξη μέσα από την προϊστορία, την πρωτοιστορία και την ιστορία του Ρεθύμνου. Μέρος της ιστορίας οι ίδιες οι ανασκαφές, που διαπλάθουν γενεές αρχαιολόγων από διάφορα μέρη του κόσμου, οι οποίοι υιοθετούν το Ρέθυμνο και γίνεται δεύτερη πατρίδα τους».
Πλήθος ανασκαφικού έργου
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Ρέθυμνο υπάρχει πλήθος ανασκαφών ξένων αρχαιολογικών σχολών και ιδρυμάτων, αλλοδαπών και ημεδαπών πανεπιστημίων, και της αρχαιολογικής υπηρεσίας που έχουν διεξαχθεί και διεξάγονται, στους Αρμένους, στο Ιερό Κορυφής του Βρύσινα, και την Ελεύθερνα του δήμου Ρεθύμνου, στο Μοναστηράκι το Αποδούλου, και τη Σύβριτο του δήμου Αμαρίου, στη Ζώμινθο και του Ιδαίο 'Αντρο του δήμου Ανωγείων, στους Πέρα Γαληνούς και το Καλό Χωράφι του δήμου Μυλοποτάμου, στο Ιερό Κορυφής των Ατσιπάδων και την Ορνέ του δήμου Αγίου Βασιλείου καθώς και επιφανειακές έρευνες στην ευρύτερη περιοχή της Ζωμίνθου και του Ιδαίου 'Αντρου του δήμου Ανωγείων και στον Πλακιά και την κοιλάδα Αγίου Βασιλείου.
Όλες οι ανασκαφές ουσιαστικά εμπλουτίζουν σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, τη γνώση μας για τη ζωή στην περιοχή από την παλαιολιθική έως τη μεταβυζαντινή περίοδο σε ένα χρονικό άξονα δηλαδή, κατοίκησης και δημιουργίας χιλιετηρίδων.
Ανάγκη για Μουσείο στο Ρέθυμνο
Ο κ. Μπαλτάς κατά την τελετή των εγκαινίων σημείωσε πως το Ρέθυμνο χρειάζεται οπωσδήποτε ένα μεγάλο νέο, σύγχρονο μουσείο, μιας και όπως δήλωσε: «Είναι εκκρεμές το αίτημα για ένα μόνιμο μουσείο στο Ρέθυμνο που έχει έναν τεράστιο πλούτο σε όλη την κλίμακα των διαφορετικών στρώσεων του πολιτισμού μας. Γίνονται οι συζητήσεις και με τη δημοτική αρχή και με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς στο Ρέθυμνο, ώστε πρώτα απ’ όλα να βρεθεί ο χώρος, να σταθεροποιηθεί ότι αυτός μπορεί να είναι ένας επαρκής χώρος για ένα καινούργιο σημαντικό μουσείο και σταδιακά να γίνεται υλοποιήσιμο στην πράξη. Ήδη πάντως αυτό που εγκαινιάζουμε δείχνει τον πλούτο και προκαλεί ακόμη περισσότερο την ανάγκη για ένα μόνιμο μεγάλο μουσείο στο Ρέθυμνο. Υπάρχει η βούληση να προχωρήσει το ζήτημα σε ό,τι μας αφορά» ανέφερε ο κ. Μπαλτάς σε δηλώσεις του, ενώ εξήρε τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι αρμόδιοι φορείς για την ανάδειξη της πλούσιας ιστορίας του νομού. «Ένα Μουσείο φιλοξενεί τους προγόνους, μία φιλοξενία από τους σύγχρονους ανθρώπους που και αυτοί με τη σειρά τους φιλοξενούνται μιας και θα παραδώσουν στις επόμενες γενεές. Τόπος διπλής φιλοξενίας δηλαδή είναι το κάθε μουσείο.
Ταυτόχρονα όμως ένα μουσείο είναι μία διπλή πύλη. Μία πύλη στο παρόν που ανοίγεται στο παρελθόν και που ανοίγεται και προς το μέλλον. Από το παρελθόν διδασκόμαστε, στο μέλλον βγαίνουμε, ελπίζοντας να πετύχουμε με τα διδάγματα του παρελθόντος. Άρα το μουσείο είναι μία διπλή πύλη που συνδέει το μέλλον μας με το παρελθόν μας.
Τα μουσεία σήμερα πια δεν είναι παθητικοί χώροι που περνάνε κάποιοι επισκέπτες και θαυμάζουν, βγάζουν κάποιες φωτογραφίες. Πρόκειται για ζωντανούς χώρους κάθε κοινότητας, πυλώνες ανάπτυξης με την πληρέστερη σημασία του όρου… δεδομένου ότι γύρω από κάθε μουσείο, όλες αυτές οι δραστηριότητες που σήμερα πια συμβαίνουν, το καθιστούν πυλώνα ανάπτυξης. Οι πολίτες στις τοπικές κοινωνίες σε όλη την Ελλάδα έχουν κατανοήσει ότι οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία δεν είναι κάτι που απλά πρέπει να νιώθουμε περήφανοι, αλλά μπορούμε να στηριχτούμε για την ανάπτυξη».
Αυτή είναι και η άποψη της προϊσταμένης του υπουργείου Πολιτισμού υπεύθυνης των Μουσείων της χώρας Χούλια Καπελώνη η οποία όπως τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τους Έλληνες για τα μουσεία μας, ενδιαφέρον που μπορεί να αγγίξει πολλούς τομείς της ζωής μιας κοινωνίας τοπικής αλλά και του συνόλου της χώρας».
Η αντιπεριφεριάρχης Ρεθύμνου Μαίρη Λιονή η οποία βρίσκεται σε στενή συνεργασία για τη δημιουργία ενός νέου Μουσείου στο Ρέθυμνο, τόσο με το δήμαρχο της πόλης Γιώργη Μαρινάκη όσο και με τον περιφεριάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη, επιμένει πως: «είναι τεράστια η ανάγκη δημιουργίας του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου στο νομό μιας και μόνο μέσα σε αυτό θα μπορέσουμε να προβάλουμε στην απόλυτη και ολοκληρωμένη διάσταση τον αρχαιολογικό πλούτο του Ρεθύμνου», είπε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Για τα αρχαιολογικά εκθέματα της προσωρινής έκθεσης αναφέρθηκε στον χαιρετισμό της στη διάρκεια των εγκαινίων η προϊστάμενη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου κ. Αναστασία Τζιγκουνάκη, τονίζοντας μεταξύ άλλων πως βασικός στόχος για την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου είναι η ολοκλήρωση των διαδικασιών για την ανέγερση του νέου αρχαιολογικού μουσείο. Αυτό, όπως τόνισε, θα συμβάλλει στην ανάδειξη του συνολικού πλούτου του Ρεθύμνου και όχι ενός μέρους τους. Η προσωρινή έκθεση φιλοξενεί εκθέματα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό και εκτείνεται από την παλαιολιθική περίοδο έως την ενετοκρατία. Στόχος ήταν να παρουσιαστεί, ενδεικτικά ένα μεγάλο εύρος χρονολογικά των ευρημάτων που διαθέτει ο νομός Ρεθύμνου. Παράλληλα, ο ίδιος ο χώρος που φιλοξενεί την έκθεση, ο ναός του Αγίου Φραγκίσκου και η ευρύτερη περιοχή στην «καρδιά» του ιστορικού κέντρου, αποτελούν ένα επιπλέον τμήμα συμπληρώνοντας άρτια την πλούσια ιστορία του τόπου. Το έργο ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2014 με συνολικό προϋπολογισμό 243.586, 73 ευρώ.
«Η προσωρινή έκθεση του αρχαιολογικού μουσείου μαζί με το μουσείο αρχαιολογικού χώρου Ελεύθερνας την έκθεση κειμηλίων της Ιεράς Μονής Αρκαδίου που επισκεφτήκαμε το πρωί αλλά και την ψηφιακή έκθεση του κέντρου αρχαιολογικής πληροφόρησης Γιάννη Σακελαράκη και της Έφης Σαπουνά Σακελαράκη δημιουργεί ένα δυναμικό εκθεσιακό δίκτυο που θα προσφέρει γνώση και θα δώσει ώθηση στην επισκεψιμότητα και την ευαισθητοποίηση. Η έκθεση ωστόσο στον Άγιο Φραγκίσκο είναι προσωρινή παρουσιάζοντας μόνο ένα μικρό δείγμα πολιτιστικής εξέλιξης στον χώρο και τον χρόνο. Μόνο η δημιουργία του νέου αρχαιολογικού μουσείου Ρεθύμνου θα μπορέσει να προβάλει την πραγματική του διάσταση, τον σημαντικό αρχαιολογικό πλούτο της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, να ενισχύσει την Εφορεία αρχαιοτήτων Ρεθύμνου με εργαστήρια, αποθήκες και βιβλιοθήκες προϋποθέσεις για το ερευνητικό έργο όλων μας καθώς και των φορέων συνεργασίας και να συνδέσει ουσιαστικά το παρελθόν με το μέλλον του τόπου» ανέφερε μεταξύ άλλων η κ. Τζιγκουνάκη.
Η ίδια αναφέρθηκε εκτενώς στη συμβολή Ρεθυμνιωτών που ήταν καθοριστική για την αποκάλυψη και συγκέντρωση αρκετών αρχαιολογικών θησαυρών είτε μετά από υποδείξεις χώρων είτε από δωρεές «Είναι μεγάλος ο κατάλογος των ονομάτων και σημαντική η προσφορά των πολιτών» ανέφερε και πρόσθεσε στη διάρκεια της ομιλίας της: «Η προσωρινή έκθεση του αρχαιολογικού μουσείου Ρεθύμνου φιλοξενεί, εκθέτει και προβάλλει χαρακτηριστικές αρχαιότητες, διαχρονικά προερχόμενες από θέσεις της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου αναδεικνύοντας το ιδιαίτερα ενδιαφέρον αρχαιολογικό τοπίο της. Οι ανασκαφές από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα έως σήμερα αποκαλύπτουν την εξέλιξη μέσα από την προϊστορία, την πρωτοϊστορία και την ιστορία του Ρεθύμνου».
Η κ. Τζιγκουνάκη δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη μακρά ιστορία για τη διάσωση των αρχαιολογικών θησαυρών, την προσθήκη νέων αλλά και τη δημιουργία χώρου από το 1954 μέχρι σήμερα που στεγάζει τα ευρήματα αυτά. Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Ο πρώτος πυρήνας του Μουσείου δημιουργήθηκε το 1888 από τον Φιλεκπαιδευτικό Σύλλογο Ρεθύμνου, ένα από τα δραστήρια σωματεία που εμφανίστηκαν στο τέλος της οθωμανικής περιόδου στην Κρήτη.
Το 1913, μετά την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα ενεργοποιήθηκε η Αρχαιολογική Υπηρεσία με τη δημιουργία της Αρχαιολογικής Περιφέρειας Κρήτης. Οι αρχαιότητες στεγάστηκαν μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε οίκημα της Παλαιάς Πόλης Ρεθύμνου, επί της οδού Καστρινογιαννάκη, το οποίο βομβαρδίστηκε χωρίς ιδιαίτερα καταστροφικές συνέπειες, καθώς η συλλογή του Ρεθύμνου είχε συστηματικά διαφυλαχθεί και τα πολυτιμότερα αντικείμενα είχαν εναποτεθεί στο θησαυροφυλάκιο της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ τα γλυπτά, τα μετάλλινα ευρήματα και τα νομίσματα είχαν ταφεί στο υπόγειο και στον κήπο του κτηρίου. Παρ’ όλα αυτά, υφαρπάχτηκαν περίπου 30 γλυπτά.
Με τη λήξη του πολέμου, μέρος της συλλογής μεταφέρθηκε προσωρινά σε αίθουσα Δημοτικού Σχολείου του Ρεθύμνου, ενώ σημαντικό τμήμα αρχαιοτήτων παρέμεινε αποθηκευμένο.
Το πιεστικό πρόβλημα στέγασης του Μουσείου λύθηκε με την απαλλοτρίωση και αποκατάσταση του κτηρίου της Ενετικής Λέσχης-Loggia, ύστερα από αγωνιώδη προσπάθεια του εφόρου αρχαιοτήτων Νικόλαου Πλάτωνα. Το Μουσείο άνοιξε το 1954 και η έκθεση ανανεώθηκε με τη φροντίδα του εφόρου Στυλιανού Αλεξίου το 1965.
Το 1991, με τη φροντίδα του τότε Εφόρου, Επίτιμου Γενικού Διευθυντή Αρχαιοτήτων Γιάννη Τζεδάκι, το Μουσείο μεταφέρθηκε στο πενταγωνικό οχυρό, απέναντι από την είσοδο της Φορτέτσας, εμπλουτισμένο κατά πολύ με νεότερα ευρήματα, προσωρινά στο ισόγειο, ωστόσο ουδέποτε έγινε η μεταφορά της έκθεσης στον όροφο, όπως είχε προβλεφτεί, αλλά σε αυτόν φιλοξενήθηκαν λίγες θεματικές εκθέσεις, για τον Μερκάτορα, Μινωιτών και Μυκηναίων Γεύσεις, για την Ελεύθερνα.
Δεδομένων σοβαρών στατικών προβλημάτων του κτηρίου του πενταγωνικού οχυρού ήδη από το 2004, και με τελευταία έγγραφα επί του θέματος από την Κεντρική Υπηρεσία το 2008 κρίναμε, με την ανάληψη των καθηκόντων μας, αναγκαία τη μεταστέγαση του Μουσείου. Οργανώσαμε λοιπόν με τους εξαιρετικούς συναδέλφους την προσωρινή αυτή έκθεση που στεγάζεται εδώ, στον ενετικό ναό του Αγίου Φραγκίσκου, -μετά από πρόταση του Γιάννη Τζεδάκι-, σε ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του Ρεθύμνου, στο κέντρο της παλιάς πόλης, που προβλέπονταν αρχικά να γίνει μόνο μια βυζαντινή συλλογή, σε κομβική θέση στο συνεκτικό ιστό της πόλης, που εντάσσεται στην καθημερινή ζωή κατοίκων και επισκεπτών, σε διαδραστική σχέση με την εκπαιδευτική κοινότητα, και σε δικτύωση με την τοπική κοινωνία, που ενδυναμώνεται από τη λειτουργία του Συλλόγου Φίλων Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου.
Η Προσωρινή Έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου, μαζί με το Μουσείο Αρχαιολογικού Χώρου Ελεύθερνας, την Έκθεση Κειμηλίων της Μονής Αρκαδίου, τα οποία επισκεφτήκατε το πρωί, κ. Υπουργέ, αλλά και την ψηφιακή έκθεση του Κέντρου Αρχαιολογικής Πληροφόρησης "Γιάννη Σακελαράκη και Έφης Σαπουνά Σακελαράκη", δημιουργεί ένα δυναμικό εκθεσιακό δίκτυο που θα προσφέρει γνώση και θα δώσει ώθηση στην επισκεψημότητα και την ευαισθητοποίηση.
Η έκθεση ωστόσο στον Άγιο Φραγκίσκο είναι Προσωρινή, παρουσιάζοντας μόνο ένα μικρό δείγμα της πολιτισμικής εξέλιξης στον χώρο και τον χρόνο. Μόνο η δημιουργία του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου, θα μπορέσει να προβάλει στην πραγματική του διάσταση τον σημαντικό αρχαιολογικό πλούτο της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, να λειτουργήσει σαν ερευνητικό κέντρο και να συνδέσει ουσιαστικά το παρελθόν με το μέλλον του τόπου».
Πηγή: iefimerida, Κ. Κλαψινού, Goodnet
Δεν υπάρχουν σχόλια